जमिन तयारी

हलो अथवा टयाक्टरको सहायताले जोत्न , अघिल्लो बालीका डाँठ,ठुटा सवै माटोमा मिलाउने , त्यसपछि पुन अर्को पटक जोत खन गरेर माटोलाइ हल्का बनाउनु पर्दछ । खनजोतले पानी सोस्न सक्ने क्षमता बढाँउछ , वीउ उम्रन तथा जराका वृद्धि विकास मा सहयोग पुयाउछ, अघिल्ला बालीका अवशेषहरुलाइ माटोमा मिलाइ कुहाउन सहयोग गर्दछ ।

खनजोतका प्रकारहरु

शुन्य खनजोत प्रविधि : यस प्रविधिमा विउ रोपेदेखि मकै भांच्ने समयसम्म माटोलाइ चलाइदैन । यस प्रविधिको मुख्य आधार भनेका करिव ३० प्रतिशत जति जमिनमा बालीका अवशेषहरुले छोप्नुपर्दछ ताकि पानीबाट हुने भुक्षय कम गर्न सकियोस ।

छापो राख्ने प्रविधि

यस पद्धतिमा माटो रोप्नुभन्दा पहिले नै चलाइन्छ तर रोप्नेबेलामा चलाइदैन । यस्को लागि चिसेल हलो,को प्रयोग गरिन्छ । झारपात नियन्त्रणका लागि झारपात नाषक विषादी वा मेशिनका प्रयोग गरिन्छ । न्युनतखनजोत प्रविधि : यस प्रविधिमा १५ देखि ३० प्रतिशत जमिनलाइ विभिन्न बालीको अवशेषल छोपिन्छ भने झारपात नियन्त्रणका लागि विषादी वा मेशिनका प्रयोग गरिन्छ ।

परम्परागत जोताइ पद्धति

यस प्रविधिमा १५ प्रतिशतभन्दा कमी जमिनलाइ मात्र छापोल छोपिन्छ । यस प्रविधिमा अधिक रुपमा खनजोत गरिन्छ । साधारणतया १ मे.टन मकैको दाना उत्पादन हदा १ मे.टन उप उत्पादन पनि प्राप्त हुन्छ जस्को प्रयोगबाट करिव १० प्रतिशत जमिन लाइ छोप्न सकिन्छ । जुनसुक खनजोत प्रविधिको अवलम्वन गरेतापनि जमिनका तल कडा तह बन्न दिन हुंदैन । यदि कडा तह बन्न गएमा जराको वृद्धि विकास एंव पानी सोस्नमा नकारात्मक असर पार्दछ ।