नेपालमा माछा पालनको आवश्यकता

  1. प्राणी प्रोटीनको सर्वोत्तम एवं भरपर्दो श्रोत भएकोले पोषणयुक्त आहारा उत्पादन गर्न 
  2. बगेर खेर गई रहेको पानीको समुचित उपयोग गरि उत्पादनशील बनाउन 
  3. पानी जमी अन्य बालीनालीका लागि उपयोग विहिन अवस्थामा रहेको जग्गाहरुको उपयोग गर्न
  4. दिनानुदिन घटी रहेको कृषि श्रमिकहरुको अभावलाई उत्पादनमा प्रभाव पार्न नदिन (कम श्रमिकको आवश्यकता) 
  5. प्रति इकाई क्षेत्रफलमा अत्यधिक उत्पादन (४–१०० टन (हे.) एवं प्रतिफल (६०–८०%) प्राप्त गर्न सकिने भएको कृषकहरुको आयस्तरमा सुधार ल्याई युवा पलायनलाई रोक्न तथा कम जग्गा भएकाहरुले समेत सम्मानपुर्ण जिवनयापन गर्न यथेष्ट आय प्रदान गर्न 
  6. मत्स्य पालनको कार्य रोचक, मनोरन्जनात्मक तथा कम शक्ति लाग्ने भएकोले सबै किसिमका व्यक्तिबाट गर्न सकिने 
  7. सार्वजनिक जलाशयहरुमा भुमिहिन एवं विपन्न वर्गको पहुंच बढाई आयात प्रतिस्थापित गरि निर्यात प्रवर्धन गर्न एव आय आर्जनको अवसर प्रदान गर्न 

चरण क्षेत्रमा दिनानुदिन भई रहेको ह्रास एवं समय समयमा स्वाइनफ्लु, बर्डफ्लु जस्ता संक्रमण रोगको प्रकोपले अन्य मासु भन्दा माछा उत्पादन बढी भरपर्दो हुन्छ। जनसंख्या वृद्धि, प्राकृतिक जलाशयहरुमा सिमित उत्पादन, स्वास्थ्य प्रतिको चेतनामा वृद्धि हुँदै गएको कारणले माछाको माग तथा आपुर्ति बिचको खाडल दिनानुदिन बढ्दै गएको छ । फलस्वरुप देशको उत्पादनले मात्र माग पुरा नभई ठूलो मात्रामा माछा आयात गर्नु परिरहेको छ । माछाको उत्पादन बढाउनु नितान्त आवश्यक छ । माछाको उत्पादन बढाउन मत्स्य पालन सरल तरीका हो किनकी प्राकृतिक जलाशयहरुबाट उत्पादन बढाउनु निकै कठीन हुन्छ । नेपालमा मत्स्य पालन गर्न सकिने प्रशस्त सम्भावना रहँदा रहँदै पनि मत्स्यपालनको त्यति विस्तार हुन नसक्नुका कारण मत्स्यपालन प्रविधिबारे कृषकहरुलाई उचित ज्ञान नहुनु हो । जसले गर्दा यता कृषकहरु यसलाई अपनाउन डराई रहेका छन् वा राम्ररी व्यवस्थापन गर्न नसकेको कारणले खासै उत्पादन तथा फाइदा लिन सकिरहेका छैनन् ।

Serial No.

2

मत्स्यपालन विवरणको प्रकार