यातायात तथा बजार

उत्पादनका लागि आवश्यक वस्तुहरु उत्पादन केन्द्र सम्म पुर्याउनका लागि बाटोघाटो नितान्त आवश्यक हुन्छ । अन्यथा अतिरिक्त खर्च (overhead cost) बढेर जानुका साथै व्यवस्थापन कार्य समेत निकै कठिन हुन्छ । उत्पादनका लागि आवश्यक सामग्रीहरु चाहिएको बखत सजिलैसँग उपलब्ध हुन सक्ने तथा उत्पादित वस्तु सजिलैसँग बिक्री हुन सक्ने बजार हुनु नितान्त आवश्यक हुन्छ । उत्पादन स्थलबाट बजारको दुरी जति बढी हुन्छ तथा यातायातको जति असुविधा हुन्छ फाइदाको मात्रा त्यति नै कम हुन्छ, किनकी लागत खर्च बढी लाग्ने तथा उत्पादित वस्तु सस्तोमा बिक्री गर्नु पर्ने वा बजारसम्म पठाउँदा बढी खर्चिलो हुन्छ । तसर्थ पालन स्थलको छनौट गर्दा बाटो-घाटो या यातायातको सुविधा तथा नजिक भन्दा नजिक बजार भएमा उपयुक्त मानिन्छ ।