हेरचाह तथा सुरक्षा
स्थल छनोट गर्दा सकभर सामाजिक सामन्जस्यता भएको, घरको नजिक सुरक्षित स्थान हुनु पर्दछ, अथवा कम भन्दा कम खर्चमा हेरचाह तथा सुरक्षा गर्न सकिने क्षेत्रको चयन गरिनु पर्दछ । अन्यथा उत्पादित वस्तुबाट आशातीत फाइदा लिन सकिंदैन र कहिलेकाही विषादीको प्रयोगबाट माछा मर्ने, दैनिक हेरचाह गर्न कठिन हुने साथै उत्पादित वस्तुको चोरी हुने समेत बलियो सम्भावना हुन्छ ।
यसप्रकार हामी भन्न सक्छौं कि कार्प पालनको लागि स्थल चयन गर्दा निम्नलिखित वस्तु माथि ध्यान पुर्याउनु पर्दछ;
- जग्गाको बनोट यस्तो हुनु पर्दछ, जसलाई कम खर्चमा पोखरीमा रुप दिन सकियोस्, जस्तैः ईट्टा कारखानाको खाडल, सडक किनारका खाडलहरु वा तीनतिर अग्लो तथा एकतिर होचो भएको जग्गा उपयुक्त हुन्छ ।
- पानीको श्रोत उपयुक्त मात्रा तथा गुणस्तरको हुनु पर्दछ । वर्षाको भरमा पोखरी खनाउनु हुँदैन । बिना खर्च प्राप्त हुने श्रोत उपयोग गर्नु पर्दछ ।
- माटोको बनोट अधिकांश अधिक पानी अडाउने क्षमता भएको तथा उत्पादनशील हुनु पर्ने चिम्टयाइलो दोमट उपयुक्त मानिन्छ ।
- जलवायु समशीतोष्ण वा उष्ण वा सदाबहार हुनु पर्दछ ।
- उत्पादन समग्री उपलव्ध हुने तथा उत्पादित वस्तु बिक्री हुने बजारको सुविधा तथा राम्रो बाटोघाटो भएमा बढी लाभ आर्जन गर्न सकिन्छ ।
- गाउंघरको नजिक तथा सुरक्षा पुर्याउन सक्ने क्षेत्रमा कार्प माछा पालन गर्नु पर्दछ ।
यसरी चयन गरिएको स्थलमा व्यवसाय असफल हुने कम सम्भावना हुन्छ । तर कुनै पक्षलाई वेवास्ता गर्दा अपेक्षित फाइदा लिन सकिंदैन र व्यवसायबाट घाटा हुन सक्दछ । पोखरी निर्माणको लागि उपयुक्त स्थालको छनौट गरि सकेपछि पोखरीको उपयोग अनुसार कम खर्चमा अधिकतम जलाशय प्राप्त हुने गरि योजनाको डिजाईन बनाउनु पर्दछ । तथा सोही डिजाईन अनुसार निर्माण पुरा गर्नु पर्दछ । पोखरीको डिजाईन गर्दा न्युनत ६५% जलाशय प्राप्त हुन पर्दछ, पोखरीको डिजाईन गर्दा निम्न बुँदाहरु माथी विशेष ध्यान दिनु पर्दछ ।