पृथकीकरण

दुई भिन्न जातका बीचमा प्राकृतिक सेचन भई जातीय शुद्धता नष्ट नहोस्, अर्को सालमा उत्पादन नघटोस्, विभिन्न जातका नराम्रा गुणहरु नआओस् साथै बाली अग्लो होचो नहोस्, दुई भिन्न जातका बीउ नमिसियोस् भन्नाका लागि, दुई भिन्न जातका मकै बालीका लागि अलग्गै राख्ने तरिकालाई पृथकीकरण भनिन्छ । मकैको बीउ उत्पादन गर्दा दुई किसिमले पृथकीकरण गर्न सकिन्छ ।

क. स्थान दुरी पृथकीकरण

दूरी पृथकीकरण गर्दा एक जातदेखि अर्को जातको फरक मूल बीउको लागि ३०० मि. र प्रमाणित बीउको बोटहरुबाट बीउ लिनुहुँदैन ।

ख. समय दूरी पृथकीकरण

दुई वा दुईभन्दा बढी जातहरुका फूल फुल्ने समय फरक पर्ने गरी विभिन्न मितिमा मकैको बीउ रोपी समयको पृथकीकरण कायम राखिन्छ । कति दिनको फरक, हावापानी तथा ठाउँ अनुसार फरक पर्छ । साधरणतया कम्तिमा १५ दिनदेखि २० दिनको फरकमा छिटो पाक्ने जात पछि र ढिलो पाक्ने जात पहिले लगाई समय दूरी दिएमा समय दूरी प्रभावकारी हुन्छ । ढिला पाक्ने जात पहिले तथा छिटो पाक्ने जात पछि लगाउनुपर्ने भए कति दिनले चाँडो लगाउने हो ,त्यही अनुसार माथिको समय दूरी अपनाउनुपर्छ ।