पातको फेद डढुवा रोग

रोगको जीवाणु: Rhizoctonia solani

लक्षण:

पातको फेदमा अण्डाकार थोप्लाहरु देखिन्छन् जुन पहिला खैरो–खैरो हरियो रंगका हुन्छन् । पछि यी थोप्लाहरुको आकारमा वृद्धि भई बेआकारका बन्दछन्, जुन पछि गएर खैरो रंगमा परिणत हुन्छन् । प्रकोप बढी भएमा यी थोप्लाहरु बोटको माथिल्लो भागमा सर्दै पातमा समेत पुग्दछन् र पुरै पातहरु सुकेर डढेको जस्तो देखिन्छन् र फलस्बरुप पुरै बोट नै डढेको जस्तो देखिन्छ । पातमा देखिने यस्ता लक्षणहरुमा ढुसीका काला डल्लाहरु प्रशस्त उत्पादन हुन्छन् ।

व्यवस्थापन:

• नाइट्रोजन मल सिफारिस मात्रामा भन्दा बढी प्रयोग नगर्ने
• उन्नत जातको धान रोप्दा बोटदेखि बोटको दूरी बढाउने 
• Validamycin 3%L (Sheathmar, Valigan, Ozoro) ३ ग्राम प्रति लिटर वा Pencycuron 22.9 SC (Monceren 250) १.५ मि.लि. प्रति लिटर पानीमा वा कार्वेन्डाजिम ५० प्रतिशत डव्लुपी (वेभिष्टिन वा डेरोसाल) ढूसीनाशक विषादी १.५ ग्राम प्रतिलिटर पानीको दरले मिसाई १०–१२ दिनको फरकमा २ पटक छर्ने