फेद कुहिने रोग

रोगको जीवाणु: Fusarium monoliforme

रोगको लक्षण: रोगि बेर्ना/बोटहरु स्वस्थ बोट भन्दा अग्लो हुने, पहेँलिने र अन्त्यमा कुहिएर मर्ने गर्दछन्| रोगी बोटको तल्लो आख्लाबाट जरा निस्कन्छ |  यो ढुसीले जिबरेलिन (Gibberelin) अम्ल उत्पादन गर्दछ, जसले असामान्य रुपमा बिरुवाको एक्कासी वृद्धि गराउँदछ जसको कारणले यो रोगले आक्रमण गरेका बोटहरु खेतमा भएका अन्य स्वास्थ्य बोट भन्दा बढी अग्ला देखिन्छन् ।

व्यवस्थापन:

• यो रोग बिउबाट सर्ने भएकोले स्वास्थ्य बिउको प्रयोग गर्ने
• बेभिष्टीन वा डेरोसाल ३ ग्राम प्रति किलोग्राम बिउका दरले उपचार गरेर मात्र ब्याड राख्ने । यो विधि खासगरी खुमल ४ जातको धान खेतीको लागि आवश्यक छ ।
• खेतमा यो रोग देखा परेमा रोगी बोटहरु उखेलेर फाल्ने र माथि उल्लेखित बिषादी २ ग्राम प्रति लिटर पानीमा मिलाई छर्ने