सिट्रस ग्रीनिंग
यो रोग (Candidatus liberibacter var. asiaticus) नामक ब्याक्टेरियाबाट लाग्दछ । नेपालमा यो रोग पहिलो पटक वि.सं. २०२४ मा पोखरामा देखिएको थियो र हाल यो रोगले नेपालमा विकराल रुप लिई सकेको अवस्था छ । यो रोगको जीवाणु सिट्रस सिल्ला किराले एक रोगी बिरुवाबाट अर्को स्वस्थ बिरुवामा सार्दछ । साथै रोगबाट संक्रमित बोटको सायन प्रयोग गरेमा कलमी गरिएको बोटबाट एक
स्थानबाट अर्को स्थानमा सर्दछ ।
लक्षण
- पातको नसाहरु पहेंलिने र बिस्तारै पुरै पात पहेंलिने
- बोटहरु टुप्पोबाट सुक्दै जाने र अन्तमा बोट मर्ने;
- पातहरु सानो हुने,
- पातहरुको हरियो पृष्ठभूमिमा
- हरियो र पहेंलो टाटाहरू देखिने र यी टाटाहरू पातको बीच भागको नसाको दुबैतिर असमान किसिमले रहन्छ;
- बेमौसमी फूल फुल्ने र फलको आकार सानो हुने,
- फललाई काटेर हेर्दा फलको गुदी भागदेखि समान नभई एका पट्टीको पाटो ठूलो र अर्को पट्टीको पाटो सानो हुने,
- बिऊहरु चाउरी पर्ने;
- फलको भेट्नो तिरबाट पहेंलिदै पाक्ने तर टुप्पोतिर हरियो नै रहने ।
रोकथामका उपायहरु
- रोगी बिरुवाको हालसम्म उपचार पत्ता नलागेको । तसर्थ बगैंचामा यो रोग भित्रिन नदिनु नै उत्तम उपाय हो ।
- नयाँ बगैंचा स्थापना गर्दा बिरुवाहरु १२०० मी. भन्दा धेरै उच्चाईमा रहेको नर्सरीहरुमा जालीदार घर भित्र उत्पादन गरिएको रोग मुक्त स्वस्थ बिरुवाको प्रयोग गर्ने ।
- सिट्रस सिल्ला किराको व्यवस्थापन गर्ने ।
- रोगी बिरुवालाई बगैंचाबाट तुरन्तै हटाई नष्ट गर्ने ।