अगौटे थोप्ले/डढुवा
परिचय
पातमा स–साना काला खैरा थोप्लाहरुदेखा पर्दछन् र पछि गएर ती दागहरुनियमित चक्र बन्न थाल्दछ । बिस्तारैखैरा दागहरु ठूला भएर एक आपसमा जोडिन गई पूरा पात डढेर झर्दछ ।
पातमा स–साना काला खैरा थोप्लाहरुदेखा पर्दछन् र पछि गएर ती दागहरुनियमित चक्र बन्न थाल्दछ । बिस्तारैखैरा दागहरु ठूला भएर एक आपसमा जोडिन गई पूरा पात डढेर झर्दछ ।
गोलभेडाको डाँठ डढेर कालो हुन्छ ।
पातमा डढेको जस्तो देखिन्छ । शुरुमा पानीले भिजेको जस्तो हल्का खैरो हुन्छ र पछि गाढा खैरो वा कालो रंगमा परिणत हुन्छ । अनुकुल मौसममा त्यस्ता थोप्लाहरु पुरै पात, डाठँ र फलमा समेत फैलिन्छन् र बोट पुरै डढ्दछ । ओसिलो अवस्थामा पातको तल्लो सतहमा सेतो ढुसी देखिन्छ ।
यो गोलभेडा बालीको बेर्ना अवस्थामा लाग्ने ढुसी जन्य रोग हो । वेर्ना सारीसकेपछि पनि फेद कुहिने समस्या हुन सक्दछ । बेर्ना सार्दा नर्सरीमा माटो मुनी बेर्नाको जती भाग पुरिएकोछ, त्यती मात्र पुरेर रोप्ने ।
वयस्क झिगाँले फूल पार्दछ । फूलबाट औँसा निस्की फलको गुदी खाई फल कुहाउदछ । कीराको प्यूपा अवस्था माटो मुनी बस्दछ र निश्चित समय पछि वयस्क निस्कन्छ ।
वयस्क अवस्थाको पोथी कीरा झिंगाहरुले पातमा छिद्र वा प्वाल पारीै फुल पार्दछन् । ती फुलहरुबाट मसिना औसा निस्की पातको माथिल्लो भागमा नागवेली सुरुङ्गहरु बनाउदछ, जुन पातमा लेखेको जस्तो देखिन्छ ।
यि कीराले बिरुवाको विभिन्न भागबाट रस चुसेर खान्छन् साथै भाइरसजन्य रोगहरू पनि सार्दछन् ।
स–साना मसिना सेता झिंगाले बिरुवाको विभिन्न भागबाट रस चुसेर खान्छन् र यिनले भाइरसजन्य रोगहरू पनि सार्दछन् ।
गोलभेडाको फलमा लाग्ने माउ पुतलीले फूल पार्दछ र फूलबाट लार्भा वा गवारो बन्दछ । सोही गवारोले गोलभेडाको फलमा क्षति गर्दछ । हेलिकोभर्पा गबारो फल भित्रै पसेर गुदी खाई नोक्सानी गर्दछ भने स्पोडोप्टेरा गबारोले फलको बोक्रा खाई नोक्सानी गर्दछ । कीराको अचल अवस्था (प्यूपा) माटो मुनी रहन्छ र पुनः वयस्क पुतली निस्कन्छ । यसरी कीराको जीवन चक्र र क्षति गर्ने अवस्था अनुसार व्यवस्थापनका बिधिहरु अपनाउनु पर्दछ ।
परिचय
पातमा अनियमित रुपमा खनेको, पारदर्शी लक्षण नियाल्नुस् जसमा कहिलेकाही लार्भा र प्यूपा हुनसक्दछ, मुनामा लार्भाले खाएको र कालो बिष्टाहरु, फलको बोक्रामा अनियमित धब्बाहरु र अधिक क्षति भएको अवस्थामा, गोलभेडाको बोटहरु सुकेको जस्तो देखिन्छ । क्षति गरेको भागमा हरियो सेतो देखि गुलाबी रंगका ०.९ सेमीका लार्भाहरु देखिन्छन जस्को टाउकोमा अर्धचन्द्राकार घेरा भएको हुन्छ । बयस्क माउ पुतलीलाई पातको तल्लो पट्टी देख्न सकिन्छ |