लहरे बाली खेती प्रविधि
लहरे तरकारी बालीका मुख्य-मुख्य रोग, कीरा तथा विकृतिहरु र तिनको समाधान
लहरे तरकारीका मुख्य रोगहरु तथा ब्यवस्थापन
१. पाउडरी मिल्ड्यु (चित्र :१)
लक्षण
पातको माथिल्लो सतहमा हल्का सेता वा कैला रंगका थोप्ला देखिन्छ र फलहरु साना एवं गुणस्तरहिन हुन्छ
समाधान
काँटछाँट तथा तालिम
थाँक्रा दिने कार्य
जुकेनी बाहेकको लहरे तरकारी बालीहरुलाई थाँक्रा अनिवार्य रुपमा दिनुपर्दछ । थांक्रो दिंदा बोट माथितिर मात्र चढ्ने गरी अग्लो थांक्रा दिनुभन्दा जमिनबाट ५—७ फिट माथि छाप्रोको आकारमा लहरा दायां बायां फैलिने गरि थांक्रा दिएमा फल धेरै लाग्ने र फल टिप्न पनि सजिलो हुन्छ यसका अलाबा थाँक्राको लागत घटाउन विरुवालाइ यु.भि डोरी वा नाइलनको जालीको समेत प्रयोग गरेर थाँक्रा दिने प्रचलन ब्यवसायिक खेतीमा बढीरहेको पाइन्छ ।
सिँचाई
माटोमा चिास्यानको अबस्थालाइ बिचार गरी गर्मी याममा ६–७ दिन र जाडोमा १०–१५ दिनको फरकमा पानी नजम्ने गरि सिँचाइ गर्नु पर्छ । थोपा सिचाइको सेट प्रयोग गरी पानि संगै गाई वा भैसीको पिसाब वा झोलमल १० दिनको फरकमा प्रयोग गर्न सकेमा बिरुवा स्बस्थ भई उत्पादनमा बृद्धि हुन्छ ।
विरुवा सार्ने
लहरे तरकारीको पोलिपटमा जमाइएको बेर्नाको वा ट्रे अथवा अन्य संरचनामा तयार गरिएको बेर्नाको चारबटा मुख्य पात भएको स्वस्थ विरुवा वेलुकीपख रोप्ने कार्य गर्नु पर्दछ । बिरुवा रोपेपछि हल्का सिँचाइ दिनुपर्छ र फेदवाट २–३ इन्च परवरिपरि सुकेको पत्कर वा तितेपाति, असुरो, बनमारा आदिलाइ २ इन्च काटेर ५–६ दिन सुकाइ छापो हाल्नुपर्दछ जसले उचित चिस्यान ब्यबस्थापनमा सहयोग गर्दछ । हाल बजारमा २५ देखी ३५ माइक्रोनको मल्चिङ्गको लागि प्लाष्टिक समेत उपलब्ध छ । जसको प्रयोग गर्न सकेमा चिस्यान कायम हुनाको साथै झारपात समेत नियन्त्रण भई कम लागतमा बढी उत्पादन लिन सकिन्छ ।
जमीनको तयारी
लहरे तरकारीको खेतीको लागि जग्गा २–३ पटक खनजोत गर्नुपर्दछ । गर्मी समय भए १.५ मीटर चौडा र यदि वर्षा याम भए २ मीटर चौडा ड्याङ बनाउनु पर्दछ । उक्त ड्याङमा माथि सिफारिस दुरी अनुसारको फरकमा करिव २० देखी २५ से.मीको ब्यासमा खाडल खनी बिरुवा रोपेर पानी दिनु पर्दछ ।
विरुवा रोप्ने दुरी
बिरुवा लगाउने दुरी जात, समय र माटोको उर्वरापनमा निर्भर हुन्छ सामान्यतया केही लहरे तरकारी वालीहरुको दुरी निम्नानुसार सिफारिस गरिएको छ :